Με την Αντωνοπούλου για την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία

Εκδήλωση για την «Κοινωνική - Αλληλέγγυα Οικονομία και τις ΚΟΙΝΣΕΠ» με ομιλήτρια την Αναπληρωτή Υπουργό Εργασίας Ράνια Αντωνοπούλου, διοργανώνει η Νομαρχιακή Επιτροπή Εύβοιας του ΣΥΡΙΖΑ, την Τετάρτη 15 Μαρτίου στις 7 το απόγευμα στο ξενοδοχείο «Παλίρροια» στη Χαλκίδα
Μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα αναλυθεί ο νέος Νόμος 4430/2016 που αφορά στη Συνεργατική Επιχειρηματικότητα, με παραδείγματα για τις δυνατότητες ανάπτυξης φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, τη δημιουργία νέων Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων και Συνεταιρισμών Εργαζομένων καθώς και τα χρηματοδοτικά εργαλεία υποστήριξής τους, ως μέσο για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση της Χώρας.

Και είναι ορθή η επισήμανση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργου Ακριώτη, ότι: «Η επίσκεψη της Αναπληρώτριας Υπουργού δεν είναι επίσκεψη εθιμοτυπική! Η εκδήλωση απευθύνεται σε οποιονδήποτε άνεργο, απλήρωτο ή κακοπληρωμένο εργαζόμενο, ο οποίος μπορεί να τολμήσει από κοινού επιχειρηματική δραστηριότητα με άλλους συμπολίτες του, μέσω ενός πλαισίου επιχειρηματικότητας που περιλαμβάνει σημαντικά υποστηρικτικά εργαλεία. Και ηαρμόδια για την καταπολέμηση της ανεργίας Υπουργός, θα αναφερθεί εκτενώς στις δράσεις που σχεδιάζει το Υπουργείο Εργασίας για την υποστήριξη και την ανάπτυξη των εγχειρημάτων της κοινωνικής οικονομίας ενώ θα ακολουθήσει συζήτηση."

..........................................................................................................................................................

[ Ο Ν.4430/2016 ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΤΟΥ
Ο Ν. 4430/2016 με τίτλο «Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία» που ψηφίστηκε από τη Βουλή ανοίγει πλέον το πεδίο της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, επιχειρεί την ανάπτυξή της ως αυτόνομης παραγωγικής δραστηριότητας, που μπορεί να αναλαμβάνεται από όλους τους πολίτες σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες, ενισχύει το θεσμικό πλαίσιο, δημιουργεί όρους για ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια, διασφαλίζει ότι αυτός ο χώρος δεν θα είναι χώρος κατάχρησης και διευρύνει το πεδίο της Κοινωνικής Οικονομίας πέραν των γνωστών μέχρι σήμερα Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, εισάγοντας για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη ένα νέο νομικό πρόσωπο τον Συνεταιρισμό Εργαζομένων.
Τι είναι η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία είναι ένας άλλος τρόπος να παράγουμε, να εργαζόμαστε και να καταναλώνουμε, οι δραστηριότητες που αναπτύσσει δίνουν προτεραιότητα στον αξιοπρεπή βιοπορισμό των εργαζομένων και στην κάλυψη των κοινωνικών αναγκών κι όχι στην επεκτατική κερδοφορία ενώ οι δραστηριότητες αυτές αναπτύσσονται με συλλογικές και δημοκρατικές διαδικασίες συμμετοχής και λήψης αποφάσεων.
Ποιος είναι οι φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας
Οποιαδήποτε νομική μορφή που λειτουργεί με δημοκρατικό σύστημα λήψης αποφάσεων και δεν αποδίδει προτεραιότητα στη μεγιστοποίηση του κέρδους, αλλά στη συλλογική και κοινωνική ωφέλεια που μπορεί να προκύψει, είτε με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είτε με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που αφήνουν ξεκάθαρο κοινωνικό αποτύπωμα.
Πέραν των γνωστών, μέχρι σήμερα, Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, εισάγεται ένα νέο νομικό πρόσωπο, ο Συνεταιρισμός Εργαζομένων (συνεταιριστική σύμπραξη τριών τουλάχιστον φυσικών προσώπων που συνεταιρίζονται, για να βιοποριστούν από την εργασία τους), ενώ φορέας της κοινωνικής οικονομίας μπορεί να είναι ο με την οποιαδήποτε νομική μορφή, στο βαθμό που οι εργαζόμενοι μέσα σε αυτά τα σχήματα λειτουργούν βάσει δημοκρατικών αρχών. Συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει πρακτικά ένα μέλος-μία ψήφος και ότι η διανομή των κερδών υπακούει στον κανόνα του 5% αποθεματικό, 35% αναβάθμιση των μισθών των εργαζομένων, 10% έως 30% επανεπένδυση σε δραστηριότητες που έχουν κοινωνικό αποτύπωμα, ενώ το υπόλοιπο μπορεί να επανεπενδυθεί είτε σε προσλήψεις ανέργων που μεγιστοποιούν τη δραστηριότητα αυτής της επιχείρησης είτε σε δραστηριότητες που τους επιτρέπουν να διευρύνουν τον κύκλο των εργασιών τους.
Πως ενισχύεται ένας φορέας Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας
Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία μπορεί να κινητοποιεί οικονομικούς και κοινωνικούς πόρους με μεγάλη αποδοτικότητα όσον αφορά τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη παραγωγικού ιστού. Με το νέο θεσμικό πλαίσιο ενισχύεται μέσω φορολογικών απαλλαγών, χρηματοδοτήσεων, επιδοτήσεων του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, χρηματοδοτικών εργαλείων (κεφαλαιουχική συμμετοχή, δάνειο) κλπ
Παράλληλα, απλοποιούνται οι διαδικασίες για τη σύσταση φορέων Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας, καθιστώντας το μητρώο τους ως υπηρεσία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ) και άρα θα συστήνονται, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών μίας στάσης. Προβλέπεται δε η σύσταση Ειδικής Θεματικής Γραμματείας στο Υπουργείο αλλά και Περιφερειακός μηχανισμός ενώ ενεργοποιείται το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας, που θα υποστηρίζουν επιχειρηματικά τον κόσμο που εμπλέκεται σε αυτές τις δραστηριότητες
Σε ποιους απευθύνεται η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
Σε όλους τους πολίτες που επιθυμούν να εργαστούν με ομότιμες και δημοκρατικές σχέσεις και να παράγουν προϊόντα ή να προσφέρουν υπηρεσίες που προάγουν την κοινωνική δικαιοσύνη και την αειφορία του περιβάλλοντος. Σε εργαζόμενους πτωχευμένων, προβληματικών ή εγκαταλελειμμένων επιχειρήσεων, οι οποίοι ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τη δραστηριότητα της επιχείρησής τους μέσα από την αξιοποίηση σχολάζουσας περιουσίας, όπως δημόσια αγροτική γη, εργοστάσια που έχουν εγκαταλειφθεί, κτήρια που δεν χρησιμοποιούνται. Σε αυτοαπασχολούμενους με πολύ μικρές ή ατομικές επιχειρήσεις, οι οποίοι, υπό την απειλή της παγκοσμιοποίησης ή άλλων οικονομικών δυσχερειών, έχουν πλέον τη δυνατότητα να συστήσουν συνεργατικά σχήματα, λιγότερο ευάλωτα στον εγχώριο και διεθνή ανταγωνισμό και σε εξωτερικά σοκ. Σε νέους και νέες με καινοτόμες ιδέες, που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να ενταχθούν σε μια απορρυθμισμένη αγορά εργασίας, θέλουν όμως να μείνουν στη χώρα και να μπορέσουν να εργαστούν σε αυτή με αξιοπρέπεια.]

.........................................................................................................................................................

[ Συνέντευξη της Αναπληρώτριας Υπουργού Εργασίας στην «Εφημερίδα των Συντακτών»

• Υπάρχει το αγγλοσαξονικό μοντέλο Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας, που στηρίζεται περισσότερο στην εταιρική κοινωνική επιχείρηση, και το νοτιοευρωπαϊκό, που βασίζεται στις συνεταιριστικές κοινωνικές επιχειρήσεις. Γιατί επιλέχθηκε ως καταλληλότερο για την Ελλάδα ένα μικτό σύστημα φορέων Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας;
Για εμάς σημασία έχουν οι αρχές λειτουργίας ενός φορέα Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας και όχι η νομική μορφή του. Ο νέος νόμος περιγράφει με ακρίβεια τις αρχές της Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας τις οποίες πρέπει να ακολουθούν οι φορείς, ανεξαρτήτως της νομικής τους υπόστασης.
Δεν μας ενδιαφέρει απαραιτήτως το νομικό πρόσωπο, ο τύπος ενός εγχειρήματος Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας, αλλά η ουσία της λειτουργίας του.
Από την άλλη, η θέσπιση του συνεταιρισμού των εργαζομένων θα διευκολύνει τη συλλογικότητα και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας, παρότι στο παρελθόν υπήρχαν παραδείγματα με συνεταιριστικές μορφές που δεν απέφεραν τα επιθυμητά για την ανάπτυξη της Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας αποτελέσματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι το νομικό πρόσωπο του συνεταιρισμού δεν είναι χρήσιμο. Απεναντίας.
Αλλά ας μιλήσουμε για τον πυρήνα της έννοιας του συνεταιρισμού. Να πούμε για την αλληλεγγύη μεταξύ των μελών και πώς αυτή επιτυγχάνεται, για την ισότητα και την ισοτιμία και πώς αυτές διασφαλίζονται, για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων που δεν θα έχουν αυτοσκοπό το κέρδος, αλλά θα καλύπτουν τις βιοποριστικές ανάγκες των μελών και των εργαζομένων των εγχειρημάτων, καθώς και τις ανάγκες της τοπικής κοινότητας.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο αναφερόμαστε πλέον άμεσα στις αρχές της δημοκρατίας, της ισοτιμίας, του περιορισμού στη διανομή κερδών, ως αξίες που προσδιορίζουν τον χώρο, από τη μια, και τον προστατεύουν, από την άλλη.
• Με τη διεύρυνση των φορέων της Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας, πώς διασφαλίζει ο νέος νόμος πως επιτήδειοι δεν θα κρύψουν κερδοσκοπικές επιδιώξεις κάτω από τον μανδύα της κοινωνικής οικονομίας;
Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε το εξής: από μόνη της μια νομική μορφή δεν διασφαλίζει τίποτα. Ακόμη και αν ο συνεταιρισμός θεσμικά διευκολύνει πράγματι την ενημέρωση και τη δημοκρατική συμμετοχή των μελών του, πάντα υπάρχει η πιθανότητα κάποιοι να βρουν τρόπους να χρησιμοποιήσουν για κερδοσκοπικούς λόγους την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία.
Οπως γνωρίζουμε καλά στην Ελλάδα, υπήρχαν αρκετές περιπτώσεις στο παρελθόν που οι συνεταιρισμοί ούτε τη δημοκρατική συμμετοχή των μελών τους διασφάλισαν, ούτε κατάφεραν να αναδιανείμουν στις τοπικές κοινωνίες τον πλούτο που παρήγαγαν και εμπορεύτηκαν.
Το ίδιο συνέβη και με τις υφιστάμενες ΚΟΙΝΣΕΠ που αποτελούν μια ειδική κατηγορία των αστικών συνεταιρισμών.
Υπήρξαν ΚΟΙΝΣΕΠ που δημιουργήθηκαν με μόνο κίνητρο το κέρδος λίγων συμμετεχόντων, κυρίως με το να διασφαλίζουν δημόσια χρηματοδότηση.
Υπήρξαν όμως και άλλες, οι οποίες πραγματικά προσπαθούν να διευρύνουν το πεδίο των κοινών αγαθών στην περιοχή τους ή να παράγουν αγαθά, με σεβασμό στους εργαζομένους.
Αυτή η εμπειρία δεν μας φόβισε να ανοίξουμε την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία σε όλες τις νομικές μορφές, με τη θεσμοθέτηση όμως συγκεκριμένων κριτηρίων, όπως αυτά αναφέρονται στο άρθρο 3 του νόμου.
Τα κριτήρια αυτά θα είναι χρήσιμα ακόμα και για νομικά μορφώματα, όπως οι συνεταιρισμοί που θεωρούνται οι κατεξοχήν φορείς Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας.
• Η πρόβλεψη για συνεταιρισμούς εργαζομένων είναι σημαντική καινοτομία. Πέρα από τη θεσμοθέτησή τους, διευκολύνει απτά ο νόμος την ανάκτηση ανενεργών ή πτωχευμένων επιχειρήσεων από τους εργαζομένους τους, π.χ., επιλύοντας τα κωλύματα άλλων νομοθετικών ρυθμίσεων;
Οσον αφορά τις πτωχευμένες επιχειρήσεις, κανένας νόμος για την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο, δεν επιλύει ζητήματα Πτωχευτικού Δικαίου.
Οπως γνωρίζετε όμως, ήδη βρίσκεται σε διαβούλευση ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας. Στο πλαίσιο αυτό ήδη έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας για την αναμόρφωσή του, με αφορμή τις προκλήσεις που ανιχνεύσαμε στις δύο περιπτώσεις της «ΕνΚλω» και της «ΒιοΜε».
Θα ήθελα, όμως, να σημειώσω ότι ο νόμος για την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία προσφέρει γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη προσπαθειών επαναλειτουργίας ανενεργών επιχειρήσεων από εργαζομένους.
Πρώτον, δίνει ασφαλιστικά και φορολογικά κίνητρα, τόσο για τα νομικά πρόσωπα, όσο και για τους συνεταιρισμένους εργαζομένους. Δεύτερον, θεσμοθετεί τη συνεταιρισμένη εργασία, ως μια καινούργια μορφή οργάνωσης αυτού του τύπου των παραγωγικών σχέσεων.
• Ποια είναι τα νέα υποστηρικτικά μέτρα που προβλέπονται για τους φορείς της Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας ώστε να είναι πραγματικά υγιείς και βιώσιμοι;
Ο νέος νόμος για την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία περιλαμβάνει μια σειρά κινήτρων και μέτρων υποστήριξης των εγχειρημάτων.
Η ειδική φορολογική αντιμετώπισή τους, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους να αναπτύσσουν οικονομικές δραστηριότητες που προσφέρουν κοινωνική και συλλογική ωφέλεια, είναι ένα από αυτά.
Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται αφορολόγητο στο ποσοστό των κερδών που επιστρέφουν στους εργαζομένους για αναβάθμιση μισθών, ενώ επιπλέον για τις νέες ΚΟΙΝΣΕΠ και συνεταιρισμούς εργαζομένων υπάρχει απαλλαγή καταβολής του τέλους επιτηδεύματος για τα 5 πρώτα χρόνια λειτουργίας.
Επίσης, μέσα από τον νέο νόμο προσδιορίζεται η διαδικασία με την οποία το Δημόσιο και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας θα λειτουργούν υποστηρικτικά, μέσα από ανοιχτές και διαφανείς διαδικασίες, είτε με την ανάπτυξη προγραμματικών συμβάσεων, είτε με την αξιοποίηση αργούσας δημόσιας περιουσίας, ώστε να αποτρέπεται η ανάπτυξη σχέσεων συναλλαγής.
• Ποιος θα είναι ο ρόλος του Ταμείου Κοινωνικής Οικονομίας; Θα υπάρξουν νέα αναπτυξιακά και χρηματοδοτικά εργαλεία και ειδικά προγράμματα για τις επιχειρήσεις Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας;
Το Ταμείο Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας μπορεί να αποτελέσει τον ενεργό υποστηρικτή των εγχειρημάτων που αναπτύσσονται, ώστε να είναι βιώσιμες οι πρωτοβουλίες.
Το Ταμείο ευελπιστεί να συγκεντρώσει όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία στα οποία θα έχουν πρόσβαση όσοι δεν έχουν σήμερα στο τραπεζικό σύστημα (non bankable).
Το Ταμείο θα αναπτύσσει μια σειρά δράσεων, όπως επιχορηγήσεις και επιστρεπτέες επιχορηγήσεις, μικροδανεισμός–μικροπιστώσεις ή εγγυήσεις. Η λογική του Ταμείου δεν είναι «λίγα λεφτά σε όλους», αλλά συγκεκριμένη υποστήριξη με βάση τις συγκεκριμένες ανάγκες.]