Παρασκεύη 29 Μαρτίου 2024
03:43:55

Χαλκίδα

Σκύρος: Καθολική αντίδραση στο «ιερό» επιχειρείν

ΣΚΥΡΟΣ / ΜΟΝΗ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ
Καθολική αντίδραση στο «ιερό» επιχειρείν
μετατροπής του νησιού σε βιομηχανία αιολικής ενέργειας

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά της εγκατάστασης ανεμογεννητριών στην Σκύρο πραγματοποιείται την Κυριακή 29 Μαΐου, στις 10:30 το πρωί, στη θέση «Μετόχι» – Χωράφα.
Κύριος στόχος της συγκέντρωσης είναι να αποδοκιμαστεί η εμπλοκή της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους σε αυτό το καταστροφικό έργο για το νησί.
Αντιπροσωπεία των συγκεντρωμένων, αποτελούμενη από το δήμαρχο και τους επικεφαλής των λοιπών δημοτικών παρατάξεων, καθώς και από εκπροσώπους της Επιτροπής Αγώνα, πρόκειται να επισκεφτεί τον ηγούμενο της Μονής του Αγ. Γεωργίου, μετοχίου της Μεγίστης Λαύρας στο νησί, προκειμένου να του μεταφέρει και εκ του σύνεγγυς το μήνυμα της διαμαρτυρίας.

ΤΟ «ΙΕΡΟ» ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ
Η εμπλοκή της Μονής Μεγίστης Λαύρας στο καταστροφικό για το νησί έργο της εγκατάστασης ανεμογεννητριών, χρονολογείται από το σχεδιασμό του και την πρώτη απόπειρα υλοποίησής του, το 2005. Όταν η Μονή εμφανίστηκε ως επενδυτής και με την επωνυμία «Κοινοπραξία Αιολική Νότιας Σκύρου Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους – ΕΝ.ΤΕ.ΚΑ. Α.Ε.», υπέβαλε στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αίτημα για εγκατάσταση σε χώρο στο νότιο τμήμα του νησιού, που το μεγαλύτερο ποσοστό του φέρεται ως ιδιοκτησία της, 9 αιολικών σταθμών με 111 ανεμογεννήτριες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικής ισχύος 333 MW, σε χώρο στο νότιο τμήμα του νησιού

Η Μονή επανήλθε και μέσω του σχήματος «Αιολική Νοτίου Σκύρου Α.Ε.», που αποτελεί θυγατρική της «ΕΝ.ΤΕ.ΚΑ. Α.Ε.», τμηματικά, από το 2010 έως τα τέλη του 2019, έλαβε άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για 6 αιολικά πάρκα με 58 ανεμογεννήτριες -ύψους 175 μέτρων η κάθε μία- συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 299,6 MW και συνολικής ετήσιας παραγωγής 1.088,31 GWh.
Οι άδειες προβλέπουν και την ανεξάρτητη διασύνδεση στο σύστημα της ηπειρωτικής χώρας και στις αναγκαίες εργασίες επέκτασης εντός του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης Αλιβερίου, μέσω υποβρυχίων και υπόγειων κυκλωμάτων (150kV AC), για την υλοποίηση των οποίων, ευθύνη έχει η εταιρεία.

Η εταιρεία, που από τις αρχές του 2021 πέρασε στον έλεγχο της EREN HELLAS (θυγατρικής της TOTAL EREN S.A., που κάλυψε την έκδοση ομολογιακού δανείου ύψους 1,1 εκατ. ευρώ) έχει υποβάλλει και αίτημα υπαγωγής του σχεδίου της στο Ν.4608/2019 περί στρατηγικών επενδύσεων, προσβλέποντας σε διαδικασία ταχείας αδειοδότησης, ενίσχυση δαπανών και φορολογικά κίνητρα.
Το project προβλέπεται ότι θα χρηματοδοτηθεί σε ποσοστό 75% μέσω Τραπεζών και κατά 25% από τη Total Eren S.A.

Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Τα σχέδια της Μονής Μεγίστης Λαύρας στο καταστροφικό για το νησί έργο της εγκατάστασης ανεμογεννητριών, γνώρισε από την πρώτη στιγμή την έντονη αντίδραση της τοπικής κοινωνίας. Αντίδραση που είναι διαχρονική και καθολική, όπως όμως διαχρονική είναι και η επιδεικτική αδιαφορία της Μονής έναντι της τοπικής κοινωνίας της Σκύρου.

Το σχεδιαζόμενο έργο
- Είναι γιγαντιαίο και περιβαλλοντικά ασύμβατο με το μέγεθος του νησιού, αφού θα επικυριαρχήσει και θα επισκιάσει όλη τη Σκύρο. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών στην Ευρώπη, με τη συνολική παραγόμενη ενέργεια να ανέρχεται στο 9% του συνόλου της παραγωγής στην Ελλάδα από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
- Είναι καταστροφικό για τον τουρισμό αλλά και την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία, και γενικότερα, την οικονομία του νησιού.
- Περιλαμβάνει 58 ανεμογεννήτριες, ύψους 175 μέτρων η κάθε μία, που ανατρέπουν το ήπιο και καταστρέφουν την αισθητική του Σκυριανού - αιγαιοπελαγίτικο τοπίου. Ο συγκεκριμένος τύπος ανεμογεννητριών εισάγεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με επιλογή να τοποθετηθούν σ' ένα μικρό αιγαιοπελαγίτικο νησί και λόγω του ύψους τους θα είναι ορατές από όλες τις περιοχές του νησιού, αλλά και αντικριστά όχι πολύ μακριά από την Εύβοια. 
- Προβλέπεται να εγκατασταθεί σε περιοχή στο Όρος Κόχυλας, που είναι ενταγμένη στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας της φύσης «Natura 2000» (κωδικός GR2420006), με βάση τις οδηγίες για τους οικοτόπους (92/43/ΕΚ) και την ορνιθοπανίδα (2009/147/ΕΚ), όπως και τμήμα της υποθαλάσσιας διασύνδεσης με την Εύβοια βρίσκεται εντός της προστατευόμενη περιοχής του δικτύου «Νησίδες Σκύρου και Θαλάσσια Περιοχή» (κωδικός GR2420009).
Ωστόσο, κατά παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας, διαχειριστικά σχέδια για τις προστατευόμενες αυτές περιοχές -απαραίτητα για να προχωρήσει οποιοδήποτε έργο-, δεν υπάρχουν.
- Θα καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρο το νότιο τμήμα του νησιού. Το μισό νησί θα ισοπεδωθεί με απίστευτου μεγέθους εκσκαφές και δεκάδες χιλιάδες τόνους τσιμέντου για την πάκτωση των ανεμογεννητριών. Τεράστιες ποσότητες μπάζων θα κατακλύσουν τις πλαγιές και χιλιόμετρα δρόμων, διαστάσεων λεωφόρου, θα οργώσουν το ανάγλυφο του βουνού.
- Είναι αντίθετο με τις κατευθύνσεις του Περιφερειακού Πλαισίου Xωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.
- Έχει προκαλέσει ομόφωνες αρνητικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου Σκύρου και του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας.

Επιπρόσθετα
- Στην πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση της επενδυτικής πρότασης από την Enterprise Greece, βασικά στοιχεία του φακέλου δεν αναρτήθηκαν.
- Οι αδειοδοτήσεις 1026/2019 και 1033/2019 δεν συμβιβάζονται με την προγενέστερη Υπουργική Απόφαση (υπ' αρ. 51979/21-12-2017), με την οποία θεσπίστηκε η «απαγόρευση εγκατάστασης και λειτουργίας αιολικών σταθμών παραγωγής ενέργειας μέχρι την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που θα καθορίζει τους όρους προστασίας της περιοχής, της οικολογικής ακεραιότητας και βιοποικιλότητας της Σκύρου» και τη μεταγενέστερη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (υπ' αρ. 1690/2020), που δικαίωσε απόλυτα την υπουργική απόφαση και απέρριψε την προσφυγή της εταιρείας, αποδεχόμενη ότι «η εγκατάσταση αιολικών σταθμών αποτελεί απειλή καταστροφής του μοναδικού φυσικού τοπίου».
- Αποτελεί αντικείμενο προβληματισμού με δυνατότητα νομικής προσφυγής, η επιδεικνυόμενη άρνηση κατάργησης των ανωτέρω διοικητικών αδειών και αναστολής έκδοσης νέων αδειών, μετά τη σχετική δικαστική απόφαση.
- Ενώ, αναπάντητο παραμένει το ερώτημα για το πότε επιτέλους θα εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει τους όρους προστασίας της περιοχής, της οικολογικής ακεραιότητας και βιοποικιλότητας της Σκύρου.
- Όπως, αναπάντητο παραμένει το ερώτημα για το πότε θα ολοκληρωθεί επιτέλους το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην περιοχή.

Τέλος,
Η Μονή βρέθηκε ιδιοκτήτρια των 38.000 στρεμμάτων (το 1/8 του νησιού) στη θέση «Βουνό»/Κόχυλας στη νότια Σκύρο το 2000, όταν με αφορμή μια κοινοτική επιδότηση που διεκδικούσε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, επιζήτησε δικαστικά την αναγνώριση, επικαλούμενη χρυσόβουλα του 10ου αιώνα και με επιχείρημα ότι «η Νήσος Σκύρος ουδέποτε κατελήφθη από τους Τούρκους δικαιώματι πολέμου, αλλά προσεχώρησε στο Τουρκικό Κράτος εθελουσίως, οπότε και τα κτήματά της δεν περιήλθαν κυριαρχικώ δικαιώματι στο Ελληνικό Κράτος μετά την απελευθέρωσή της από τους Τούρκους».
Έχοντας ήδη στο «οπλοστάσιό» της, την πρότερη αναγνώριση ιδιοκτησίας από το Δημόσιο/Πολεμικό Ναυτικό, μέσω απαλλοτρίωσης όμορης έκτασης 1.935 στρεμμάτων, αν και το Δημόσιο/Δασαρχείο Αλιβερίου εγγράφως υποστήριζε ότι οι εκτάσεις είναι δασικού χαρακτήρα εδάφη και πρέπει να τα διαχειρίζεται το Κράτος (με την παράλειψη του δασικού χαρακτήρα να οδηγεί και στο εξωφρενικό ποσό αποζημίωσης των 7,5 δισ. δραχμών το 1994, όταν 14 χρόνια μετά στο Γραμματικό Αττικής για την υπόθεση Βατοπεδίου, η ορκωτή εκτίμηση έδωσε τιμή στρέμματος 28 φορές μικρότερη).
Και με το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να εισηγείται και την πολιτική ηγεσία του Υπ. Οικονομικών το 2001 να αποσύρει την αίτηση που το Δημόσιο έχει καταθέσει στον Αρειο Πάγο, ως όφειλε, για αναίρεση της απόφασης του Εφετείου.
Με την όλη μεθόδευση να καλύπτεται εκ των υστέρων και νομοθετικά με την προσθήκη την ύστατη στιγμή (δεν υπήρχε στο αρχικό σχέδιο νόμου) στο άρθρο 15 του δασοκτόνου Ν. 3208/03 της φράσης: «Τα δάση και οι δασικές εν γένει εκτάσεις των περιοχών [...] και της νήσου Σκύρου του Νομού Ευβοίας, τα οποία υπέκειντο σε διαχείριση, ως ιδιωτικά, σύμφωνα με την 70534/30-11-1894 διαταγή του Υπουργείου Οικονομικών, αναγνωρίζονται ως ιδιωτικά».

Σε μία πρόσφατη απόφαση του Τριμελούς Εφετείου της Θεσσαλονίκης για υπόθεση που την υπερασπίστηκε η τοπική κοινωνία και αφορά στην απόρριψη της διεκδίκησης από το Άγιο Όρος και συγκεκριμένο ιδιώτη μιας έκτασης 17.000 στρεμμάτων στη Χαλκιδική, είναι σημαντική η βάση του σκεπτικού, ότι «η έκταση αποτελούσε δημόσια γαία του Οθωμανικού Δημοσίου, η οποία μετά την προσάρτηση των Νέων Χωρών περιήλθε στην Κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου, ως διαδόχου του Τουρκικού Δημοσίου».
Και ίσως, μπορεί και πρέπει να επανεξεταστεί το θέμα της κυριότητας των εκτάσεων που προτείνονται για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών.

..........................................................................................................................

Δυστυχώς σήμερα, το «ιερό» επιχειρείν έχει επανέλθει δυναμικότερα από ποτέ στη Σκύρο! Έχοντας αυτή τη φορά ισχυρά ερείσματα σε επίπεδο Κυβέρνησης αλλά και συμμαχία με διεθνή οικονομικό κολοσσό.
Αυτή τη φορά χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια από πλευράς της τοπικής κοινωνίας. Το «όχι» στη συγκεκριμένη πρόταση πρέπει να είναι και πάλι ξεκάθαρο και ακόμη πιο αγωνιστικό.